Sędzia to jedna z najbardziej wymagających ról na boisku. W ułamku sekundy trzeba podjąć decyzję, która wpłynie na dalszy przebieg meczu. Presja zawodników, reakcje kibiców i szybkie tempo gry sprawiają, że utrzymanie koncentracji na najwyższym poziomie jest kluczowe. Każda aktywność, nie tylko ta na boisku, wymaga zarządzania własną uwagą. Jest to tak ważne z racji tego, że jest to nadrzędne narzędzie, które ma wpływ na to, czy arbiter wykorzysta pozostałe swoje umiejętności i zasoby.
Koncentracja to odpowiednia selekcja informacji, które płyną ze środowiska zewnętrznego (wydarzenia na boisku) oraz z organizmu (np. myśli). Najlepiej jest więc dopuszczać do świadomości tylko informacje sprzyjające i motywujące do aktywności.
W tym artykule przyjrzę się mechanizmom koncentracji w sporcie oraz przedstawię praktyczne sposoby, dzięki którym sędziowie mogą poprawić swoją zdolność do szybkiego i trafnego podejmowania decyzji.
Na początku przyjrzę się konkretnym przedmiotom koncentracji dla sędziego, na które warto zwrócić uwagę, ale również wyselekcjonuję bazę tych nieistotnych elementów, które najlepiej będzie ignorować.
| Istotne elementy koncentracji | Nieistotne elementy koncentracji |
|---|---|
| Przed zawodami: nastawienie na udany występ, analiza strategii drużyn i przygotowanie się na różne scenariusze | Przed zawodami: czarnowidztwo, zamartwianie się |
| W czasie zawodów: konkretne zadania do wykonania wyznaczone przed meczem, myśli tu i teraz | W czasie zawodów: negatywne myśli, zawodnicy, którzy utrudniają pracę |
| Po zawodach: analiza tego co poszło dobrze, a co może być ulepszone (samoocena) | Po zawodach: rozpamiętywanie co poszło nie tak |
Warto sprawdzić na własnej skórze, co może być istotnym elementem, a co może utrudniać funkcjonowanie. Możesz to sprawdzić nie tylko w sportowych warunkach. Życie codzienne również daje wiele odpowiedzi.
Techniki poprawiające koncentrację
Siatka koncentracji
Pierwsza z technik odnosi się do aktywnego wejścia w zawody od pierwszego gwizdka. Pomoże Ci w tym siatka koncentracji – ćwiczenie, które każdy może wykonać, mając telefon z dostępem do internetu. Wystarczy wpisać w dowolną przeglądarkę "siatka koncentracji". Znajdziesz ćwiczenie związane z selekcją cyfr oraz numerów, wraz z instrukcją działania.
Wykonując to zadanie choćby raz, kilka minut przed pierwszym gwizdkiem, będziesz w stanie rozpocząć zawody z wyższym poziomem koncentracji.
Pamiętaj! Tak jak wszystko w psychologii – jest to proces, który wymaga czasu i zaangażowania.
Trening wyobrażeniowy
Drugim elementem jest trening wyobrażeniowy, który pomoże Ci już podczas samych zawodów. Składa się z wielu elementów, które warto wdrożyć, aby Twoja selekcja informacji była na optymalnym poziomie.
Odsłuchaj serię podcastów mojego autorstwa, we współpracy ze Strefą Psychologii Sportu:
👉 Trening wyobrażeniowy – Spotify
Podsumowanie
Koncentracja to umiejętność, którą można rozwijać – kluczowe jest ciągłe trenowanie uwagi oraz świadomość tego, że koncentracja to sinusoida, która nigdy nie będzie na najwyższym poziomie z racji ogromnej ilości bodźców odbieranych z otoczenia.
Jednak regularne stosowanie technik mentalnych pozwoli Ci podejmować szybsze i trafniejsze decyzje, nawet pod presją. Im bardziej skupiamy się na właściwych aspektach gry, tym większa pewność siebie i kontrola nad sytuacją na boisku.
Już w kolejnym artykule poruszę temat "Sędzia i jego głowa w sytuacji popełnienia błędu na boisku".
Śledź publikacje na stronie oraz odwiedź profil Psycholog na boisku na platformie Facebook oraz Instagram, by nie przegapić kolejnych wskazówek! Zapraszam do współpracy w celu rozwoju swoich umiejętnośći mentalnych na boisku!
Bibliografia
- KO-Mental Marcin Kochanowski (2020). Siatka koncentracji.
https://siatkakoncentracji.pl/ - Więcław, G. (2017). Ile sił w głowie. Psychologiczny niezbędnik biegacza. Wydawnictwo Athlete.
- Strefa Psychologii Sportu (2024). Trening wyobrażeniowy – wprowadzenie.
https://open.spotify.com/show/5Dkih9wfeNBTL77X9i557L?si=dd098f97d03c4bbe
